Anayasa Mahkemesi (AYM), haksız gözaltı ve tutukluluk nedeniyle açılan tazminat davalarında verilen miktarları yetersiz bulan vatandaşların bireysel başvurularını değerlendirdi. Mahkeme, tazminat davalarına bakan ağır ceza mahkemelerinin, belirledikleri tazminat miktarlarını AYM'nin geçmiş yıllardaki benzer başvurular için belirlediği tutarlarla kıyaslaması gerektiğine hükmetti.
TAZMİNAT MİKTARLARINDA STANDART GETİRİLDİ
AYM, tazminat miktarlarının keyfi ya da yetersiz olmaması gerektiğini vurgulayarak, mahkemelerin, bireysel başvurular üzerine verdiği tazminat tutarlarını dikkate alması gerektiğini belirtti. Kararda, özellikle manevi tazminatların belirlenmesinde AYM'nin geçmiş kararlarının referans alınması gerektiği ifade edildi.
Ancak Yüksek Mahkeme, kendi belirlediği tazminatların "asgari" düzeyde olduğuna dikkat çekerek, somut olayın koşullarına göre mahkemelerin daha yüksek tazminatlar belirleyebileceğini kaydetti.
TAZMİNATLAR 990 BİN TL’YE KADAR ÇIKABİLECEK
Anayasa Mahkemesi'nin kararında, 2024 yılı için bir günlük haksız gözaltı tazminatının asgari 2.970 TL olduğu belirtildi. Haksız tutukluluk davalarında ise tutukluluk süresine bağlı olarak ödenecek tazminat miktarlarının asgari 148.500 TL, ortalama 396.000 TL ve azami 990.000 TL olarak belirlendiği açıklandı.
MAHKEMELERE YENİ KRİTERLER GETİRİLDİ
AYM, bireysel başvuruların sonucunda alınan kararlarda, yargı mercilerinin belirlediği tazminat tutarlarının Yüksek Mahkemenin geçmiş yıllarda hükmettiği tutarlarla kıyaslanması gerektiğini vurguladı. Mahkemelerin AYM’nin belirlediği alt sınırın altında tazminat vermesi halinde, tazminatın özünün zayıflayacağı ve mağduriyetlerin devam edeceği belirtildi.
AYM’NİN MÜDAHALE YETKİSİ SINIRLI OLACAK
Kararda, maddi tazminatın belirlenmesinde ağır ceza mahkemelerinin daha iyi konumda olduğu ve AYM'nin bu kararlara doğrudan müdahale edemeyeceği ifade edildi. Ancak, bazı başvuruculara hükmedilen manevi tazminatların, AYM'nin geçmiş kararlarına göre oldukça düşük olduğu tespit edilerek, yeniden değerlendirilmesi gerektiği belirtildi.
Yüksek Mahkemenin, 2016-2024 yıllara arası tazminat tablosu şöyle:
2016 YILI İÇİN
Bir gün gözaltı için asgari 300 TL
Tutuklama tedbiri için tutukluluk süresine göre Asgari: 15.000TL, Ortalama: 40.000, Azami: 100.000 TL
2017 YILI İÇİN
Bir gün gözaltı için asgari 360 TL
Tutuklama tedbiri için tutukluluk süresine göre Asgari: 18.000TL, Ortalama: 48.000 TL, Azami: 120.000 TL
2018 YILI İÇİN
Bir gün gözaltı için asgari 400 TL
Tutuklama tedbiri için tutukluluk süresine göre Asgari: 20.000TL, Ortalama: 54.000 TL, Azami: 135.000 TL
2019 YILI İÇİN
Bir gün gözaltı için asgari 600 TL - -Tutuklama tedbiri için tutukluluk süresine göre Asgari: 29.700TL, Ortalama: 79.200 TL, Azami: 198.000 TL
2020 -2021 YILLARI İÇİN
Bir gün gözaltı için asgari 600 TL - -Tutuklama tedbiri için tutukluluk süresine göre Asgari: 30.000TL, Ortalama: 80.000 TL, Azami: 200.000 TL
2022 YILI İÇİN
Bir gün gözaltı için asgari 1.350 TL - -Tutuklama tedbiri için tutukluluk süresine göre Asgari: 67.500TL, Ortalama: 180.000 TL, Azami: 450.000 TL
2023 YILI İÇİN
Bir gün gözaltı için asgari 1.800 TL - -Tutuklama tedbiri için tutukluluk süresine göre Asgari: 90.000TL, Ortalama: 240.000 TL, Azami: 600.000 TL
2024 YILI İÇİN
Bir gün gözaltı için asgari 2.970 TL -
Tutuklama tedbiri için tutukluluk süresine göre Asgari: 148.500TL, Ortalama: 396.000 TL, Azami: 990.000 TL
