Türkiye genelinde etkili olan ani sıcaklık düşüşleri ve zirai don olayları, başta elma, kiraz, üzüm ve kayısı olmak üzere birçok üründe ciddi hasara yol açtı. Tarım sektörü temsilcileri, hasarın büyüklüğünün sıcaklıkların normale dönmesiyle birlikte netleşeceğini belirtirken, yaz mevsiminde meyve-sebze arzında büyük düşüş yaşanabileceği uyarısında bulundu.
Geceleri -14 dereceye kadar düşen hava sıcaklıkları, üreticilerin meyve bahçelerinde ateş yakma ve naylon örtüyle koruma gibi geleneksel yöntemlerini etkisiz kıldı. Şeker pancarı, buğday, arpa, mısır ve kanola gibi ürünlerin yanı sıra meyve ağaçlarında da büyük kayıplar yaşandığı bildirildi.
ZARAR YÜZDE 100'E DAYANDI
Ekonomim'in haberine göre, İstanbul Halciler Derneği Başkanı Numan Dayan, başta Malatya, Manisa, Kayseri ve Geyve olmak üzere birçok üretim bölgesinden gelen ilk verilere göre, bazı alanlarda zarar oranının yüzde 100'e ulaştığını açıkladı. “Ağaçlar çiçek açtı ancak don bu çiçekleri tamamen yok etti” diyen Dayan, bu yaz bazı meyve türlerinin pazarlarda bulunmasının zorlaşabileceğini vurguladı.
ÜZÜM YAPRAĞINDAN KİRAZA KADAR GENİŞ ETKİ
Sadece meyveler değil, üzüm yaprağı gibi yan ürünlerde de ciddi kayıplar yaşanıyor. “Sarma sever bir toplumuz, ancak bu yıl yaprak bulmak bile zor olabilir” ifadesini kullanan Dayan, piyasada kıtlık riski olduğunu dile getirdi.
FİYAT ARTIŞLARI KAÇINILMAZ
Türkiye Halciler Federasyonu Danışma Kurulu Üyesi Sedat Toktürk, arz eksikliğinin iç piyasa fiyatlarına ciddi biçimde yansıyacağını belirtti. Özellikle kiraz gibi erken hasat ürünlerinde donun zamanlamasının üretim açısından yıkıcı olduğunu ifade etti.
"MEYVEDE KAYIP YIL OLACAK"
Antalya’dan Mersin’e, Isparta’dan Konya’ya kadar birçok bölgeden benzer haberler gelirken, uzmanlar “meyvede kayıp yıl” uyarısında bulunuyor. Üretici temsilcileri, Tarım Bakanlığı’nın hasar tespit çalışmalarına hız vermesi gerektiğini belirtiyor. Çiftçilerin borçlarının ertelenmesi, sübvansiyonlu kredi sağlanması ve sulama giderlerinde indirime gidilmesi talepleri gündeme geldi.
TARSİM’E ÇAĞRI
Zarar gören çiftçiler, devlet destekli tarım sigortası sistemi TARSİM’in hızlıca sahaya inerek kapsamlı değerlendirme yapmasını istiyor. Üreticiler, bu yılki rekolte kaybının yalnızca geçimlerini değil, aynı zamanda Türkiye’nin tarımsal ihracat kapasitesini de etkileyeceği görüşünde.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE KARŞI UYARI
Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nden Prof. Dr. Süleyman Soylu, iklim değişikliğine bağlı ekstrem hava olaylarının artık daha sık yaşandığını ve çiftçilerin bu doğrultuda daha planlı hareket etmesi gerektiğini söyledi. “Erken ekimden kaçınılmalı, iklim verileri yakından takip edilmeli” dedi.
UZMANLARDAN ORTAK UYARI: HASAR BÜYÜK, ETKİLER UZUN SÜRECEK
Uzmanlar, bu yılki don felaketinin sadece birkaç haftalık değil, uzun vadeli bir tarımsal krizin başlangıcı olabileceği görüşünde birleşiyor. Meyve-sebze arzında yaşanacak düşüşlerin enflasyonu da tetikleyebileceği belirtiliyor. Tarımda toparlanmanın zaman alacağına dikkat çekilerek, acil destek paketlerinin hayata geçirilmesi gerektiği ifade ediliyor.
