İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun 19 Mart 2025’te gözaltına alınmasıyla başlayan ve birkaç gün içinde tüm yurda yayılan hükümet karşıtı gösterilere ilişkin halkın tutumu, Metropoll Araştırma’nın Nisan 2025 tarihli “Türkiye’nin Nabzı” anketiyle ortaya kondu. Araştırma sonuçları, toplumsal tepkinin yalnızca siyasi bir hareketlenme değil, aynı zamanda anayasal hak ve özgürlükler çerçevesinde geniş bir meşruiyet zemini bulduğunu gösteriyor.
HER İKİ KİŞİDEN BİRİ: "BU BİR HAK"
Ankete göre katılımcıların yüzde 54,6’sı gösteri ve protestolara katılan kişilerin “anayasal haklarını kullandığını” ifade ederken, yüzde 36,2’si bu eylemleri “kamu düzenini bozma” olarak yorumladı. Yüzde 9,2’lik bir kesim ise bu konuda fikri olmadığını ya da yanıt vermek istemediğini belirtti.
PARTİ BAZINDA DERİN AYRIŞMA
Protestolara bakış, siyasi parti tercihine göre ciddi farklılık gösteriyor. 14 Mayıs 2023 milletvekili seçimlerinde oy verilen partilere göre yapılan dağılım şöyle oldu:
CHP seçmeninin %87,6’sı protestoları anayasal hak olarak değerlendiriyor.
İYİ Parti seçmeninde bu oran %83,3, DEM Parti’de ise %82,6.
Buna karşılık AK Parti seçmeninin yalnızca %19’u protestoların bir hak olduğunu düşünüyor, %69,5’i ise kamu düzenini bozduğunu savunuyor.
MHP seçmeninde de benzer bir tablo var: Yalnızca %38,3 anayasal hak diyor; %53,1’i kamu düzeni vurgusu yapıyor.
AK PARTİ SEÇMENİNİN %11,5’İ KARARSIZ
AK Parti seçmenleri arasında kararsız ya da fikri olmayanların oranı yüzde 11,5 ile dikkat çekerken, diğer parti seçmenlerinde bu oran oldukça düşük seviyelerde kaldı. Bu durum, iktidar partisi tabanında da protestolar konusunda fikir ayrılıkları ya da tereddütler yaşandığını gösteriyor.
Metodoloji:
Araştırma, bilgisayar destekli telefon anketi (CATI) yöntemiyle gerçekleştirildi. Toplam 1.202 kişiyle yapılan görüşmeler, yüzde 95 güven aralığı içinde ve ±2,77 hata payı ile raporlandı.
